Psychosociaal therapeute Ida Vermeulen“Geluk is feitelijk grip op je leven krijgen”

Generatieverschillen zorgen voor verschil in denken en gevoel. Vroeger was het hard werken en niet te veel zeuren. Opvoeding met niet aanstellen, opschieten, doorzetten was de norm. Tegenwoordig mogen we ook naar ons gevoel luisteren en is het goed om te weten wie we zijn en wat we willen. Psychotherapeute Ida Vermeulen denkt met de ACT-therapie vooral deze groep te kunnen helpen.

“Het zou voor veel mensen fijn zijn om op een laagdrempelige manier inzicht te krijgen in het eigen gedrag, zowel privé als binnen een organisatie. Vooral in deze tijd met veel keuzestress en informatie over hoe het allemaal ‘moet’, bijvoorbeeld via sociale media. Het leren van keuzes maken volgens jouw waarden en normen is belangrijk. Talenten mogen gebruiken in plaats van gericht zijn op wat we moeten leren omdat we ergens niet zo goed in zijn.” Dat zegt Ida Vermeulen van Basikcounseling Sneek.”

Acceptatie, Contact, Toegewijd

ACT-therapie staat volgens Ida voor Acceptatie, Contact met je waarden en Toegewijd handelen. Deze nieuwe vorm van gedragstherapie helpt om weer moed te krijgen, om dingen op te lossen die oplosbaar zijn, kracht te krijgen om dingen te accepteren die niet oplosbaar zijn en wijsheid te bezitten om het verschil tussen deze twee dingen in te (blijven) zien. Verder zorgt ACT ervoor dat je de persoon wordt die je wilt zijn, relaties opbouwt die je graag wilt hebben, contact kan leggen met de dingen die voor jou van waarde zijn en je een zinvol leven ontwikkelt en leidt.

Acceptatie van het denken

Ida Vemeulen: “De therapie is niet gebaseerd op het positieve denken. Zo van glas halfvol of halfleeg. Het is gebaseerd op de acceptatie van het denken. Mensen hebben hun gedachten en die gaan maar door en door. Laat het maar toe. Daarom zit er ook een stukje mindfulness in de therapie. Ga er maar mee aan de gang in je hoofd. Als er morgen iemand tegen je zegt dat je een sukkel bent, is dat dan waar of zegt dat iets over diegene die het zegt. Het is toch gek dat we kritiek opslurpen en complimentjes vaak wegwuiven?

Een wijze van benadering - met behulp van ACT - is dat je juist met deze negatieve gevoelens aan de slag kunt. Dit met het doel om mentale flexibiliteit te ontwikkelen. Die flexibiliteit geeft je het vermogen om je aan te passen aan een situatie met een bewuste, open en aandachtige manier, zonder direct te oordelen. Daarbij hoef je de ratio, je verstand niet altijd al te serieus te nemen. Mede om die reden is ACT ook een vrolijke therapie.”

Loslaten

“Vervelende ervaringen horen bij het leven. Door ze te accepteren en ervan te leren, kun je ze beter loslaten. Nieuwe ervaringen zijn hierbij belangrijk. Dat vinden mensen moeilijk omdat ze steeds dat stemmetje van hun ouders in hun hoofd hebben: niet piepen, niet zeuren. Dat zijn overtuigingen. Een voorbeeld van een overtuiging is: ik ben dom. Dat is een harde overtuiging naar jezelf, dat is ook stelling. Maar je kunt ook zeggen: ik denk dat ik dom ben. Dat voelt al heel anders. En als je dan er achteraan zegt: ik heb de gedachte dat ik dom ben, dan voelt het nog anders. Dan neem je afstand van die gedachte.

Dat zijn allemaal dingen in je hoofd die je jezelf oplegt. Niet alle dingen die wij denken zijn waar. Daar heb je een keuze in: doe je er iets mee of doe je er niet iets mee. Ik wil de problematiek niet bagatelliseren, maar mensen maken het zichzelf soms ook moeilijker dan nodig is. Omdat ik naast de opleiding voor psychosociaal counselor ook haptonomie heb gedaan, laat ik mensen ook dingen voelen. Letterlijk aan den lijve.”

Vingerval

Vermeulen pakt een zogenaamde vingerval: een flexibele koker met een opening aan beide kanten. Beide wijsvingers naar binnen schuiven en goed tegen elkaar aan drukken is een fluitje van een cent. Dat is het loskomen bepaald niet. “Dit vertalen we met als je vasthoudt, gespannen vasthoudt aan alles en niet loslaat, dan kom je daar niet meer uit. Dat is letterlijk in je leven ook zo. Hoe harder je trekt aan iets dat je niet op kunt lossen, des te groter het probleem wordt.” Een ander voorbeeld is zand. Hoe meer je daar in knijpt, hoe meer er langs je vingers glijdt.

‘’Maar’ en ‘moeten’

De woorden ‘maar’ en ‘moeten’ vormen belemmeringen, volgens Vermeulen. ‘Ga van moeten naar mogen en van maar naar en. Als je en drukke dag hebt, niet zeggen: ‘ik moet straks boodschappen doen, maar ik moet ook nog naar de sportschool’. Als je ‘moeten’ vervangt door ‘mogen’ en ‘maar’ door ‘en’, klinkt het veel leuker. ‘Maar’ is altijd een belemmering. En de manier waarop je in jezelf praat, doet wel iets met je.

Wat je ook veel ziet is dat mensen hun grenzen niet kunnen stellen. Om je grenzen te kunnen stellen, moet je je zelf wel eerst kennen. Dat heeft ook met waarden te maken. Mijn eigen waarden zijn: betrokkenheid, respect en humor. Dat laatste is erg belangrijk, dat relativeert heel erg. Als er over je grens wordt heen gegaan dan respecteren ze je waarde niet. We zeggen ‘ja’ omdat we denken dat die ander ons anders niet meer aardig vindt. Dat vullen we vaak in.

Gelukkig zijn

‘We willen allemaal gelukkig zijn Maar wat is geluk eigenlijk? Wat willen we dan precies? Geluk is feitelijk grip op je leven krijgen door te doen en handelen naar wat er voor jou toe doet. Je in elk geval niet meer bezighouden met wat je niet wilt. Wel met wat je wel wilt.”

Tekst en foto: Richard de Jonge