Onthulling routes ‘Sporen van WO II’

WORKUM-Vijf samenwerkende musea presenteren de routes ‘Sporen van WO II’. De auto- en fietsroutes leiden langs plaatsen waar monumenten zijn opgericht, waar de gevolgen van de oorlog nog tastbaar aanwezig zijn of waar het verhaal na vertelling als het ware zichtbaar wordt in de omgeving.

Op vrijdag 22 april 2022 om 16.00 uur onthullen Henk Deinum en Johannes Hoekema de fiets- en autoroutes ‘Sporen van WO II’ bij het museum Warkums Erfskip / de Oorlogszolder in Workum.

Het is een initiatief van de vijf samenwerkende musea Bezoekerscentrum Mar & Klif in Oudemirdum, De Tiid/Titus Brandsma in Bolsward, Kazemattenmuseum in Kornwerderzand, Museum Bescherming Bevolking in Grou en Museum Warkums Erfskip/de Oorlogszolder in Workum.

Wat voorafging

In 2020 hebben vijf musea in en rond de regio Súdwest-Fryslân het plan opgevat om samen een autoroute en een aantal fietsroutes te maken, die bezoekers langs elkaars museum brengen.

De (deel)collecties van de musea, die alle te maken hebben met gebeurtenissen van voor, tijdens of na de Tweede Wereldoorlog, zijn de verbindende factor. Waar ieder museum inzoomt op een specifieke gebeurtenis vormen ze samen een beeld van vijf jaar oorlog in de regio en de periode erna.

Met tekstborden bij elk museum is al een verbinding gelegd die bezoekers wijst op de andere musea. Een korte introtekst en een QR-code verwijst naar de website van het desbetreffende museum. Het speciale logo “Sporen van WO II” maakt de samenwerking duidelijk herkenbaar. De verwijzingsborden zijn in september 2021 bij de musea geplaatst.

Met alleen een verwijzing naar elkaars museum is nog niet echt sprake van een route. Een route wordt het als er tussen de musea interessante plaatsen zijn die herinneren aan de oorlog. En waar even stil wordt gestaan bij het verhaal dat er zich afspeelde. Plaatsen waar monumenten staan, waar de gevolgen van de

oorlog nog tastbaar aanwezig zijn of waar het verhaal na vertelling als het ware zichtbaar wordt in de omgeving. In dit vervolgproject wordt de blik daarom naar buiten verlegd, naar het landschap van het westen van Friesland. Daar gaan we op zoek naar de verhalen en echte sporen van WO II. Opnieuw in dezelfde samenwerking met als doel de zichtbare sporen van de Tweede Wereldoorlog in de regio op een toegankelijke manier voor jong en oud voor het voetlicht te brengen en om de herinnering aan deze donkere periode uit de Nederlandse geschiedenis levend te houden.

Op dit moment woedt er opnieuw een oorlog in Europa. De inval van Rusland in Oekraïne heeft ons onaangenaam verrast. De missie van de 5 musea is om vanuit de verhalen over WO II en de Koude Oorlog bij te dragen aan het besef hoe waardevol een vreedzame samenleving is. Door stil te staan bij monumenten en gedenkwaardige plekken uit 1940-1945 realiseren we ons des temeer hoe kostbaar het is om in vrijheid te leven.

Voor Henk Deinum liggen er veel herinneringen aan zijn vader, Hans Deinum, in Workum. De oorspronkelijk uit Workum afkomstige Deinum sloot zich reeds vroeg aan bij de illegaliteit. Hij verafschuwde het naziregime en de daarmee gepaard gaande onderdrukking. Als lid van de Knokploegen (KP) deed hij op vrijdag 8 december 1944 onder meer mee aan de befaamde overval op de Leeuwarder gevangenis. In Workum is een straat naar Hans Deinum genoemd.

Johannes Hoekema is vrijwilliger bij de Oorlogszolder en bij het Kazemattenmuseum. Johannes heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het tot stand komen van de routes. Hij stelde foto’s en informatie uit zijn omvangrijke collectie van oorlogsmonumenten in Friesland beschikbaar.