Nederlandse editie De 13 van Obbe en Sjutje

In deze rijk geïllustreerde familiekroniek worden de veelbewogen levens beschreven van veeboer Obbe Postma, zijn vrouw Sjutje Ydema, en hun dertien kinderen. Het gezin woonde vanaf 1916 op de boerderij De Tempel in Sandfirderrijp, een uithoek van de Friese rooms-katholieke enclave Blauwhuis.

Door hun erfelijke kwetsbaarheid voor schizofrenie waren de meeste gezinsleden wat de auteurs ‘niet goed’ of op z’n minst ‘wankel van geest’ noemen, in een tijd dat er nog vrijwel geen goede behandelmethoden waren voor psychische ziekten. Er heeft zich daar in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw dan ook heel wat afgespeeld. Dat maar liefst zes van de acht zonen in een ‘gesticht’ terechtkwamen, mag wel een unicum worden genoemd.

Aangrijpende familiegeschiedenis

In De 13 van Obbe en Sjutje hebben de auteurs geprobeerd deze aangrijpende familiegeschiedenis zo nauwkeurig mogelijk te reconstrueren aan de hand van bewaard gebleven geschriften en de herinneringen van zo’n veertig mensen die een en ander van dichtbij of van horen zeggen hebben meegemaakt. Dat viel nog lang niet mee, omdat er in gesloten gemeenschappen nog steeds een taboe lijkt te rusten op het benoemen van min of meer erfelijke ziektegevallen van de geest. Dit is dan ook een nooit eerder verteld verhaal. Zelfs in de eigen familie werd niet gesproken over wat er in de jaren voor de oorlog allemaal was voorgevallen. Interessant is ook hoe er door verschillende bevolkingsgroepen tegenaan werd gekeken en hoe ermee werd omgegaan. Aparte hoofdstukken zijn gewijd aan de erfelijke achtergrond van dit menselijk drama en aan het gesol met psychiatrische patiënten in de oorlogsjaren.

Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel en worden ook de mooie en grappige kanten van het familieverhaal belicht. Een rode draad in het geheel vormen de persoonlijke herinneringen en overwegingen van Tilly, als een van de twee kleinkinderen van Obbe en Sjutje. In twee extra hoofdstukken geeft zij een intieme inkijk in het reilen en zeilen op de boerderij in de jaren zestig en in de praktijk van het roomse leven in de Friese parochie. Een eerbetoon aan haar Limburgse moeder is geschreven in het Zittesj (Sittards).

Veel meer over en uit het boek is te vinden op de website www.goaitsen.nl

Info Auteurs: Mechtilde Postma & Goaitsen van der Vliet Titel: De 13 van Obbe en Sjutje Ondertitel: Lotgevallen van een buitengewone boerenfamilie op het voeteneind van de wereld Uitgever: De Oare útjouwerij (De Andere uitgeverij), Enschede ISBN: 978 90 71610 77 6 Vorm: Gebonden met harde kaft, 220 x 295 mm. Inhoud: 200 bladzijden in kleur met meer dan 150 afbeeldingen, 80.000 woorden en een namenregister Gewicht: Twee en een half pond Publieksprijs: 29,95