Cover verhaal: Oud-docent en duizendpoot Jan Gerben de Vries houdt van mensen

Oud-docent van het Bogerman Jan Gerben de Vries (‘mijnheer Jee Gee’ voor vele Snekers en Súdwesthoekers en voor anderen ‘de man van die mooie oude Zweedse auto’s vlakbij Boazum’) is een vitale 65-plusser die volop in het leven staat. Het woord ‘senior’ past ondanks zijn leeftijd niet zo goed bij deze inwoner van Boazum. Hij woont aan de rand van het dorp, waar hij samen met zijn vrouw Rinske Oosting een Bed & Breakfast runt. Bovendien is Jan Gerben de Vries ook nog eens een échte vrijwilliger, onder andere bij VVV Waterland van Friesland, waar hij gastheer is. Een geschreven portret van een duizendpoot…

Jan Gerben de Vries wordt geboren op 19 april 1955 in Drogeham (“Yn’e Ham, de Fryske Wâlden”, zoals hij het zelf zegt) als oudste zoon van Gerben Jan de Vries en Berendina Elisabeth Kramer. Broer van Andries, Alfred en Avineke. Echtgenoot van Rinske Oosting en heit van Gerben Jan, Marije Jildau en Roelof Simon. En sinds 5 juli 2022 trotse pake van Hidde.

Jeugdjaren in Drogeham en Hurdegaryp

Jan Gerben is de zoon van een boer, maar daar verbindt hij wel meteen een ‘maar…’ aan. “Mijn heit had de boerderij samen met zijn jongere broer. Op zich was dat al bijzonder omdat heit eigenlijk wat anders had willen doen. Toen hun vader op 45-jarige leeftijd overleed, moest heit de boerderij overnemen. Later trok mijn oom Jan erbij in en dat ging een aantal jaren goed, totdat er op een gegeven moment verschil van inzicht kwam.

Ik was veertien jaar, toen we wij zijn verhuisd naar Hurdegaryp. Maar een boerenzoon wás ik. We woonden in Drogeham tussen de veearts en de huisdokter. Ik wilde graag veearts worden en heb daarom ook gekozen voor hbs-B. Maar mem zag allemaal bezwaren, zoals op kamers wonen in Utrecht. En er  waren veel meer studenten die veearts wilden worden, dan dat er plaats voor was. Geen toekomst, vond mem. En als gezeglijk jongetje deed ik wat mem zei.”

Studiejaren en Bogerman

Na het Ichtus College in Drachten volgt Jan Gerben de Ubbo Emmius lerarenopleiding in Leeuwarden. De vakkencombinatie die hij kiest is wel enigszins bijzonder, namelijk die van Nederlands en aardrijkskunde. Het lukt Jan Gerben om de opleiding in vier jaar af te ronden, terwijl er vijf jaar voor staan. Net als Jan Gerben afstudeert aan het Ubbo Emmius zijn er aan het Bogerman College in Sneek twee restvacatures: zeventien uur aardrijkskunde en tien uur Nederlands.

“Kat in het bakkie, ik werd meteen aangenomen. Rector Cees de Graaf zorgde er ook nog voor dat ik niet in militaire dienst hoefde wegens ‘onmisbaarheid’. En twee keer uitstel betekende afstel. Ik ben er 43 jaar gebleven. Toen ik solliciteerde, deed ik dat met Wietze de Boer en Luilf van Dam die ook aangenomen werden. Nadat Luilf en Wietze afscheid hadden genomen ben ik nog drie jaar de oudste leraar aan het Bogerman geweest. Dat was wel grappig, want ik begon op mijn 21^ste als de absolute junior. Daar is nog een mooie anekdote over te vertellen. Mevrouw Snijders, docente Frans, plukte mij op een gegeven moment van de trap af omdat ik tegen de stroom inliep. Ten strengste verboden want de leerlingen hadden eenrichtingsverkeer.  Terwijl ze mij bij de schouder pakte, zei ze: ‘Hup!, de andere kant op jij!’ Een uur later stonden we achterelkaar bij de koffieautomaat. Mevrouw Snijders kijkt omhoog, krijgt een vuurrode kleur en zegt: ‘Goh, die leraren worden ook steeds jonger’.”

Technasium

Na zeventien jaar lesgeven komen de d’s en t’s mijnheer Jee Gee echt ‘de strot uit’ en hij mag zich in 1987 omscholen tot leraar techniek, een betaalde studie in Groningen. “Daarna heb ik eigenlijk alleen maar meer techniek gegeven, een verplicht vak in de onderbouw van het havo en vwo. Ik was voor een groot gedeelte eigen baas en dat paste mij als ‘Wâldpyk’ wel. Ik was een echte ‘houtman’ en dat heb ik een aantal jaren met heel veel plezier gedaan. De leerlingen mochten bij mij een droomhuis maken, daar waren ze weken mee bezig. De kinderen vonden dat altijd geweldig.

Een periode die daarna volgde was het Technasium; dat zal rond 2010 zijn geweest. Het werden mijn tien mooiste jaren op het Bogerman. Als je als leerling het Technasium volgt, werk je aan buitenschoolse opdrachten. Je gaat naar bedrijven en die leggen een probleem voor. Op jaarbasis werk je aan vier projecten, die elk tien weken in beslag nemen. De leerlingen werken in groep, gaan op excursie naar de verschillende bedrijven en na tien weken moeten ze de oplossingen presenteren. De ene keer is dat in de vorm van een maquette, de volgende keer is het een onderzoeksrapport. Leerlingen leren out of the box denken, samenwerken, plannen, presenteren. Kortom een prachtig proces. Ik heb er echt van genoten.

Op mijn 64^ste ben ik uit het onderwijs gegaan, omdat ik de jeugd ruimte wilde geven. Maar eigenlijk was ik nog lang niet klaar. Als je leerlingen echt ruimte en vertrouwen geeft, dan weet je niet wat je overkomt en je krijgt het in meervoud terug. Uiteraard is er wel eens eentje die misbruik van al die vrijheid maakt maar nogmaals, ik kijk met zeer veel plezier terug op mijn Technasiumperiode.”

Zweedse klassieke auto’s

Dat Jan Gerben de Vries met veel plezier terugkijkt op z’n lange onderwijscarrière is uiteraard prachtig, maar het is niet zo dat z’n hele leven alleen uit lesgeven heeft bestaan. Sterker nog, tijdens zijn werkzame periode staat hij als docent vier dagen voor de klas en de overige drie dagen worden rijkelijk gevuld met allerlei andere zaken. In hun jonge jaren bouwen Jan Gerben en zijn vrouw Rinske hun eigen huis.

“Rinske en ik zijn al op vroege leeftijd getrouwd, Rinske was 22 en ik 24 jaar. Dat was toen trouwens helemaal niet zo uitzonderlijk. Wat wel bijzonder was, was dat we ons eigen huis gebouwd hebben. Dat werd een ‘Finse blokhut’, die we op een beetje ‘Wâldske wize’ in Raerd neerzetten. Dat wil dus zeggen dat we het met onze eigen familie en vrienden bouwden, samen met een aannemer. Rinske was apothekersassistente in Leeuwarden en ik had mijn werk in Sneek, zodat Raerd niet zo’n gekke keuze was: er mooi tussenin.

In die Raerder tijd startte ik ook nog een eigen bedrijfje met de welluidende naam ‘Svenska Klassika.’ Ik importeerde Zweedse klassieke auto’s, Volvo Amazones. Ik had een vriend die ‘spaarde’ de Volvo’s op in Zweden en ik was doorgeefluik naar Nederland. In die tijd was het nog zo dat, wanneer een auto ouder was dan 25 jaar, dan was hij belastingvrij. En als je er dan ook nog een gasinstallatie inbouwde, dan had je goedkope brandstof. Dat werd op een gegeven moment een hype. Het garagewerk besteedde ik allemaal uit, ik deed alleen maar de verkoopbemiddeling.”

Wéér een boerderij

Boerenzoon Jan Gerben de Vries, die op zijn veertiende de boerderij in Drogeham had verlaten, komt zoveel jaar later een boerderij tegen in Boazem en krijgt dan “meteen een ‘wauwgevoel’”, zoals hij het omschrijft.

“Mijn ‘garageman’ zat ik Easterein en zo reed ik vaak langs Boazum. Daar zag ik in 1994 de boerderij waar we nu wonen te koop staan. De toenmalige bewoonster Marja Boonstra gunde het ons, dus de koop ging door. Ik had er toen al een idee bij. Het is een rijksmonument waarbij de schuur uit 1760 is en het voorhuis uit 1861, dat is er nieuw voorgekomen. Mijn droombeeld was om die oude schuur om te toveren tot een nostalgische showroom. Ik zag daarbij een heel oude auto, half verscholen in het stro, net zoals je dat in Zuid-Frankrijk ook wel zag.

Verder dan de stalen constructie, waarvan je de rode balken hier ziet, is het niet gekomen. In 2000 zijn we met de handel gestopt, de klad kwam erin. Toen hebben we het roer omgegooid en kwam het ‘pronkkamer project’ voorbij. Met Europese subsidie konden wij onze oude boerderij verbouwen tot een ‘Bêd & Brochje’. Er waren wel heel wat voorwaarden aan verbonden, maar het is ons gelukt. De totale verbouwing duurde vijf maanden. Het dak is er letterlijk af geweest en  de stalmuren zijn omver getrokken. We hebben in totaal tienduizend stenen gebikt en allemaal weer gebruikt. Boven hebben we nu drie slaapkamers, beneden twee kamers en een ontbijtruimte in de schuur. In de loop van de jaren is dit uitgegroeid tot groepsaccommodatie Gerbrandy State, met vijftien bedden verdeeld over vijf kamers. We zitten het hele jaar elk weekend vol. De gasten zijn zelfverzorgend. Ik zeg altijd dat het een groot vakantiehuis is. Uiteraard houden we privé en zakelijk gescheiden. Maar je kunt begrijpen dat ik mij nooit verveel!”

En ook nog vrijwilligerswerk?

“Jazeker, ik ben voorzitter van de Stichting ter bevordering van de recreatie in de Greidhoeke. Verder ben ik gids in Leeuwarden en in Harlingen en gastheer bij het Beleefmuseum Van Eysinga, ook in Leeuwarden. En sinds begin vorig jaar ben ik vrijwilliger bij de VVV Waterland van Friesland in Sneek. Waarom ik dat doe? Ik houd van mensen en het geeft mij voldoening om mensen te helpen of blij te maken. Als gasten chagrijnig of gestrest bij ons binnenkomen en als ze dan na een paar dagen opgeruimd weer vertrekken of als ik ze bij de VVV kan vertellen over al het moois wat we hier ‘yn it beste lân fan de ierde’ hebben, dan doet mij dat goed; dan word ik daar blij van!”

VVV Waterland van Friesland zoekt vrijwilligers

Jan Gerben de Vries is vrijwillig gastheer bij VVV Waterland van Friesland, in een team van momenteel zo’n 65 vrijwilligers. Om toeristen gastvrij te ontvangen en tips te kunnen geven heeft VVV Waterland van Friesland nog minimaal tien vrijwilligers nodig, volgens Jan Gerben. “Dat zou geweldig zijn”, reageert vrijwilligerscoördinator Simonia de Boer. “En vrijwilligers krijgen hier natuurlijk ook wat voor terug, want we leggen onze vrijwilligers graag in de watten. We organiseren regelmatig uitjes met onze vrijwilligers naar musea; je kunt zelf gratis musea en toeristische ondernemers in de regio bezoeken en we maken stadswandelingen. Om goede tips te kunnen geven moet je zelf ervaring opdoen. Daarom kunnen vrijwilligers gratis deelnemen aan een cursus ‘Ambassadeur van het Nationaal Landschap’; en je krijgt toegang tot ons e-learning platform waarmee je je toeristische kennis kunt vergroten. Daarnaast is het sociale aspect heel belangrijk, het is vooral ook heel gezellig.”

Wil je meer weten en heb je interesse? Dan kun je bellen met of mailen naar Simonia de Boer van VVV Waterland van Friesland. Je kunt haar mailen via simonia@waterlandvanfriesland.nl of bellen op 0513 - 416 030.

Tekst: Henk van der Veer - Foto’s: Laura Keizer