Anske Smit, één van deelnemers aan De Dag van De Hylper Tael

SNEEK/HINDELOOPEN- Anske Smit, één van deelnemers aan De Dag van De Hylper Tael op zondag 18 september, liet zich ooit in sixties inspireren door de legendarische Simon Vinkenoog, Johnny de Selfkicker en later door Willem Wilmink. “Maar ik keek toen ook voorzichtig naar de wijze waarop de dichter in het Snekers Henk van der Veer dat deed. Zijn vrije stijl, zonder de (dwang)rijm, is universeel en vind ik bijzonder laagdrempelig, ook als opzet voor de Hylper taal.

De meeste verzen van Anske Smit, en sommige columns spelen zich dikwijls af in zijn jeugd. “Ik kijk daarbij vooral naar een innerlijk korrelig zwart-wit filmpje van Hylpen en inwoners gefixeerd in de periode 1955 tot 1972. Ik kende die Hylpers bij naam en toenaam. De stad van het geslacht mijn vader en mijn moeder met langdurige roots in Hylpen.”

Daarmee hangt samen de ‘onverbrekelijk verbonden passie’ voor de Hylper Tael’ en de Zuiderzee en het huidige IJsselmeer. Dat brengt elementen van visserij, zeevaart en civiele techniek bij je binnen. Die hebben zich als het ware in je gehaakt. Dat maakt Hylpen en alles eromheen zo uniek.

Daar kan elke geboren en getogen Hylper niet omheen. Ik zei ooit tijdens een reünie van ââld Hylpers: ‘Je kunt Hylpen wel verlaten, maar Hylpen verlaat jou nooit.’ Anske Smit is lid van de Werkgroep Historie Hylpen. “We zijn druk bezig om zaken voor het nageslacht vast te leggen. Een project waar ik me mee bezighoud, is het op beeld en geluid vastleggen van gesprekken over de jeugd van de oudere autochtone Hylpers.”

Hij heeft enkele weblogs, waarop hij nagenoeg dagelijks schrijft. De dichter omschrijft zich als ‘een actieve twitteraar’. Voor zover dat mogelijk is, schrijft hij in de Hylper Tael en probeert hij de cultuurhistorie en Hylper zaken positief in beeld te brengen. Zo’n vierhonderd personen spreken het Hylpers nog, zo schat hij in. “De fanatiekste doorgevers van het Hylpers, laat ik zeggen de puriteinen, vind je onder de Hylpers fan om utens. De echte Hylper is buitengewoon trots op zijn afkomst, zijn taal en de oorsprong daarvan. Hij ontleent er zijn identiteit misschien wel aan.” Hij ziet en hoort dat er een opleving van het Hylpers gaande is. Op de basisschool krijgt het Hylpers gelukkig veel meer aandacht.  De Fryske Akademy heeft een Hylper woordenboek uitgegeven. De gemeente Súwest- Fryslân is bezig taalbeleid te ontwikkelen. “Ik vermoed dat de publiciteit over en de effecten van It Lân fan Taal en de drukte rond de 11-fountains ook wel een duit in het zakje hebben gedaan. Hier en daar verschijnen er ook meer gedichten verhalen in het stadskrantje van Hylpen, ‘Us Likje Wraald.”