SUDWEST-FRYSLAN - Medewerkers van drie Patyna locaties sprongen een gat in de lucht toen ze hoorden dat zij de ‘Helden van de zorg’ prijs hadden gewonnen. Nu zijn ze in staat een aantal lang gekoesterde wensen te verwezenlijken. Als kers op de taart worden vijftig medewerkers uit de winnende teams ook nog eens in het zonnetje gezet. Dat gaat gebeuren op 14 april.
‘Zonder helden geen zorg’ s het credo van de in 2016 opgerichte Stichting Helden van de zorg. Jaarlijks kiest deze stichting een zorgorganisatie uit om er dit predicaat aan te hangen. Dat kan een academisch ziekenhuis zijn, of een organisatie in de ouderen- of gehandicaptenzorg uit elke provincie in Nederland. Medewerkers mogen vervolgens ideeën aandragen die zowel het werk van de medewerkers als de zorg voor de patiënten verbeteren.
‘Wij zijn Patyna’
Dit jaar viel de keuze op zorgorganisatie Patyna met 25 locaties in Friesland. De prijsvraag sloot perfect aan bij het cultuur- en ambassadeursprogramma ‘Wij zijn Patyna’, bedoeld om positiviteit en saamhorigheid tussen locaties, medewerkers, vrijwilligers en bewoners te versterken. Anky Bruining (Nij Stapert, Wommels), Sjoukje Spoelstra (Saxenoord, Franeker) en Mariska Stam (Sering blauw Bloemkamp, Bolsward) roken hun kans toen ze op Intranet lazen over de prijsvraag.
Billendouche
“Wie niet waagt, wie niet wint”, was de insteek van Anky Bruinsma. Zij speelde al langer met het idee van een ‘billendouche’. “We hebben er thuis ook eentje”, zegt ze terwijl ze een foto van een handdouche met slang op haar mobiel laat zien. “Mijn man heeft het jaren geleden meegenomen uit Thailand.” Hoe mooi zou het zijn als iedere bewoner zo’n billendouche naast de wc zou hebben, was haar gedachte.
“In andere landen is zo’n billendouche heel gewoon”, licht Anky toe. “De douche kan na elk toiletbezoek gebruikt worden. Nu nog moeten medewerkers bewoners na ‘een ongelukje’ helemaal uitkleden en onder de douche zetten. Met de billendouche is dat niet meer nodig. Dat scheelt tijd en zorgt voor meer comfort voor deze kwetsbare doelgroep. Bovendien kan een billendouche een mogelijke blaasontsteking voorkomen. Ook door urine veroorzaakte huidirritaties zullen afnemen”, verwacht Anky.
Hydraulische brancard
Sjoukje Spoelstra kwam met het idee van een hydraulische brancard, zoals je die ook in een ambulance vindt. “Een paar jaar geleden hadden we in Saxenoord een vrouw met obesitas. Ze is inmiddels overleden, maar destijds kon ze niet vanaf de vierde etage met haar bed via de lift en door de deuren naar buiten.” Sjoukje vindt dat mensen, hoe oud ze ook zijn of hoe slecht eraan toe, altijd van het mooie weer mogen genieten. “En met de lente in aantocht wil je graag naar buiten. Even in het zonnetje zitten geeft veel genoegdoening.”
Op deze manier iets toevoegen aan het welzijn van bedlegerige en terminale bewoners werkt ook positief uit voor medewerkers, is haar overtuiging. “Ik verwacht dat mensen die de moed al wat hebben opgegeven weer levenslust krijgen. Dat maakt dat ze beter gaan eten en goed slapen. Als bewoners vrolijker worden en beter slapen kunnen wij betere zorg geven. Ook de familie kan door een hydraulische brancard meer betekenen voor bewoners. Die kunnen dan zeggen: ‘Kom, we nemen je een dagje of middagje mee naar buiten’.”
Dag en nachtritme, deurposters en een Qwuick up
Mariska Stam en drie andere collega’s dienden maar liefst drie ideeën in. “We dachten al heel lang: hoe mooi zou het zijn als we daglichtplaten en dag- en nachtlichtlampen zouden hebben”, zegt Mariska. “Bij bewoners met dementie raakt het dag- en nachtritme soms verstoord. Als ze onrustig zijn en door de gangen gaan zwerven, zien ze daardoor eerder: het is nacht, dus moet ik slapen”, licht ze toe. “We hopen dat hierdoor ook het medicijngebruik minder wordt.” Ook willen Mariska en haar collega’s de gangen mooier aankleden en deurposters plaatsen. “Dat is veel huiselijker en minder klinisch. We hadden al wat mooie platen met een weiland of bos erop gekocht en zouden nu nog graag de serre mooi willens aankleden.”
Dankzij de deurposters zullen bewoners met dementie zich beter kunnen oriënteren en hun eigen kamer sneller terug kunnen vinden, verwachten Mariska en haar collega’s. “Mensen denken eerder: hier woon ik als ze zo’n deur zien.” Hun derde idee gaat over de aanschaf van een Qwuick up, een apparaat voor audiovisuele beleving tijdens zorgmomenten. Mariska: “Het is fijn als we bedlegerige mensen een activiteit kunnen bieden, zoals een sterrenhemel op het plafond of rustgevende muziek. Als mensen al verder in hun dementie zijn en hierdoor minder aanspreekbaar of onrustig zijn, kunnen we hiermee de bewoners een mooi moment geven en rust bieden.”
Medewerkers in het zonnetje
Uit tweeëntwintig inzendingen werden de ideeën van Anky, Sjoukje en Mariska als winnende gekozen. Het leidde tot een vreugdedansje en een oerkreet: “We hebben gewonnen!” Behalve een over de drie teams verdeelde cheque van tienduizend euro krijgen de winnende teams ook nog eens een bijzonder uitje aangeboden door Stichting Helden van de Zorg. Er is een tekort aan ‘handen aan het bed’ en er wordt veel van zorgmedewerkers gevraagd. Dag in, dag uit verrichten zij zwaar werk voor iedereen die zorg nodig heeft. Daarom staat de winnende teams zondag 14 april een rally in bijzondere auto’s, een lunch, een theatervoorstelling en een feestelijke borrel te wachten.
“Op hun website zag ik een rode Ferrari voorbijkomen en ik dacht direct: Die is voor mij!’”, blikt Sjoukje al verlangend vooruit. Het leidt tot luidkeels protest van de anderen die dat ook wel willen. Inmiddels zijn de werkroosters zo ingedeeld dat totaal 50 medewerkers van Patyna kunnen afreizen naar Wolvega, waar het uitje plaats vindt. Ze hebben er zin in!
Iedereen is een held
Geïnteresseerden kunnen later op de Facebookpagina van de locaties lezen hoe de ideeën van deze helden hebben uitgepakt. “Voelen ze zichzelf ook helden”, is mijn laatste vraag. “Helden is een groot woord”, vindt Sjoukje. “Iedereen is een held, want iedereen doet zijn best”, vult Anky aan. “Iedereen in de zorg zorgt vanuit het hart”, sluit Mariska af.
